Jeden z najbardziej poczytnych pisarzy świata Brazylijczyk Paulo Coelho 24 sierpnia obchodzi 75. urodziny.

W 2022 roku mija również 35. rocznica jego debiutu literackiego – książki Pielgrzym, napisanej w 1986 roku tuż po pielgrzymce Autora szlakiem świętego Jakuba i wydanej rok później przez wydawnictwo Eco z Rio de Janeiro. Doświadczenie tej wędrówki miało ogromny wpływ na życie pisarza, a wielki międzynarodowy sukces Pielgrzyma przyczynił się do znacznego wzrostu liczby pątników do Santiago de Compostela – do tego stopnia, że w 1999 roku Paulo Coelho został odznaczony przez hiszpański rząd Złotym Medalem Galicji, a w 2008 roku władze miasta Santiago de Compostela złożyły mu hołd, nazywając jedną z ulic miasta jego imieniem.

Książki Paula Coelho osiągnęły zdumiewający nakład 320 milionów egzemplarzy sprzedanych w ponad 170 krajach. Najczęściej tłumaczony autor z języka portugalskiego wydawany jest w 88 językach, m.in. albańskim, estońskim, perskim (dziennikarka Patrícia Campos Mello odkryła wśród więźniów amerykańskiej twierdzy Guantanamo na Kubie wersje Pielgrzyma w tym języku), hindi, malajalam, marathi, wietnamskim i suahili. Pięć tytułów Paula Coelho znalazło się jednocześnie na jednej liście bestsellerów, co jest rzeczą w Brazylii niespotykaną.

Kultowy Alchemik, wydany w czerwcu 1988 szybko stał się jednym z największych fenomenów wydawniczych w Brazylii. W1989 roku Paulo Coelho rozpoczął współpracę z Mônicą Antunes, do dziś jego wyłączną agentką literacką, właścicielką agencji Sant Jordi z siedzibą w Barcelonie. W samych Stanach Zjednoczonych książka sprzedaje się co roku w nakładzie blisko miliona egzemplarzy i jest dziś najpopularniejszym prezentem dla maturzystów. Na tym największym na świecie rynku książki, Alchemikutrzymywał się przez rekordowe 427 kolejnych tygodni na prestiżowej liście bestsellerów „The New York Times”. W sierpniu 2022 roku książka osiągnęła niezwykły sukces – 650 tygodni z rzędu na liście bestsellerów „USA Today”. Inspiracją do napisania Alchemika była perska przypowieść wykorzystana przez Jorge Luisa Borgesa w tomie opowiadań Powszechna historia nikczemności.

Alchemik został doceniony przez światowych przywódców, takich jak były prezydent USA Barack Obama, pakistańska aktywistka i laureatka Pokojowej Nagrody Nobla Malala Yousafzai czy były sekretarz generalny ONZ Ban Ki-moon; przez pisarzy o międzynarodowej renomie, takich jak Umberto Eco czy laureat literackiej Nagrody Nobla Kenzaburo Oe; przez Gisele Bündchen czy Oprah Winfrey, prezenterkę i liderkę jednego z największych klubów książki na świecie; przez sportowców, jak choćby siedmiokrotnego mistrza świata Formuły 1 Lewisa Hamiltona czy supergwiazdy NBA LeBrona Jamesa i Kobego Bryanta, z którymi Paulo Coelho planował napisać książkę dla dzieci, co niestety pokrzyżowała tragiczna śmierć koszykarza. Na rynku amerykańskim ukazał się audiobook Alchemika, którego narratorem jest laureat Oscara dla najlepszego aktora w 1991 roku Jeremy Irons.

W 2010 roku Paulo Coelho przygotował dla wydawnictwa Penguin antologię książek, które były dla niego inspiracją, w której  znajdują się m.in. fragmenty tekstów De Profundis Oscara Wilde’a, Eichmann w Jerozolimie Hannah Arendt (wizyta w obozie koncentracyjnym w Dachau w Niemczech w 1982 roku była jednym z najbardziej głębokich i wstrząsających doświadczeń w życiu Autora i utwierdziła go w przekonaniu, że zawsze musi walczyć z wszelkim autorytaryzmem, bez względu na jego zabarwienie ideologiczne), Książę Machiavellego, Fikcje Jorge Luisa Borgesa oraz Zwoje znad Morza Martwego. Od samego początku swojej międzynarodowej kariery, Paulo Coelho zawsze dbał o relacje ze swoimi Czytelnikami.

W 1996 roku Paulo Coelho został odznaczony przez prezydenta Francji Jacquesa Chiraca Orderem Legii Honorowej w randze Kawalera, a w 2003 roku Oficera Orderu Sztuki i Literatury. Od 2002 roku zajmuje katedrę numer 21 w Brazylijskiej Akademii Literatury, a w 2007 roku został Posłańcem Pokoju ONZ. Jest laureatem około 115 nagród i wyróżnień międzynarodowej rangi, w tym Grinzane Cavour Prize (Włochy, 1996; przyznana takim pisarzom jak José Saramago, Doris Lessing czy Ian McEwan), Goldene Feder Prize (Hamburg, 2005) oraz Hans Christian Andersen Award, wręczanej przez International Board on Books for Young People (2010).

Paulo Coelho jest doradcą UNESCO w Programie Konwergencji Duchowych i Dialogów Międzykulturowych. Był członkiem zarządu Fundacji Schwaba, która promuje Forum w Davos („w rzeczywistości Brazylijczyk, który najbardziej liczy się w Davos, nazywa się Paulo Coelho, pisarz, który jest również członkiem zarządu Fundacji Schwaba”, napisał brazylijski dziennikarz Clóvis Rossi, który dla dziennika „Folha de Sao Paulo” relacjonował Forum w Davos) a także Międzynarodowej Rady Doradczej Harwardzkiego Międzynarodowego Programu Negocjacyjnego.

W 2003 roku Alchemik zdobył Rekord Guinnessa jako książka, która miała najwięcej tłumaczeń na inne języki. W 2009 roku Paulo Coelho pobił nowy Rekord Guinnessa jako najczęściej tłumaczony autor tej samej książki. Jako jeden z pierwszych pisarzy korzystał z mediów społecznościowych, a w badaniu przeprowadzonym przez amerykańską agencję public relations JCPR w 2009 roku znalazł się wśród stu najczęściej obserwowanych na Twitterze postaci na świecie (tylko pięć ze stu wymienionych osób nie było Amerykanami). W 2017 roku pisarz znalazł się na liście kanadyjskiej Fundacji Alberta Einsteina – która sprawuje pieczę nad zbiorami niemieckiego geniusza fizyki – jako jeden ze stu myślicieli o światowym wpływie.

Paulo Coelho marzył o byciu pisarzem jeszcze, gdy był nastolatkiem. Już w młodości pisał recenzje do czytanych książek (do 25 roku życia zrobił notatki do ponad 500 tytułów) i wysyłał wiersze do krytyków literackich, którzy prowadzili rubryki literackie w brazylijskich gazetach. W teatrze prowadził warsztaty z reżyserii i aktorstwa, pracował w wysokonakładowych gazetach – jak „O Globo”, był redaktorem periodyków kontrkultury, producentem muzycznym dla wytwórni Polygram i CBS. W 1970 roku, pod wpływem ruchów mistycznych i alternatywnych, pojechał „pociągiem śmierci” do Boliwii i Machu Picchu w Peru. Potem udał się do Amsterdamu w Holandii, światowej stolicy ruchu hipisowskiego. Stamtąd, autobusem, odbył pierwszą wycieczkę na Wschód, o czym opowiada w swojej autobiograficznej książce Hipis, wydanej w 2018 roku.

Na początku lat 70. skrzyżowały się ścieżki Paula z bahijskim rockmanem Raulem Seixasem, a spotkanie to odmieniło jego życie. Razem skomponowali ponad czterdzieści piosenek, z których większość odniosła ogromny sukces i stała się klasykami brazylijskiego rocka, jak choćby „Gita” (wielki przebój śpiewany również przez Marię Bethânię), „Eu nasci há dez milos atrás” i „Sociedade Alternativa”. Napisał w sumie około 120 tekstów piosenek dla innych znanych brazylijskich wykonawców, takich jak Rita Lee czy Zé Rodrix, i dla swojego serdecznego przyjaciela Roberto Menescala, jednego z twórców bossa novy. Jego ostatnim udziałem w uniwersum piosenki była wersja meksykańskiego bolero „Me vuelves loco”, autorstwa Armando Manzanero, którą wykonała Elis Regina jako „Me deixaas louca”. Wersja ta odniosła w Brazylii wielki sukces i została ponownie nagrana przez córkę Elis, Marię Ritę, w 2012 roku.

Za swój młodzieńczy bunt Paulo Coelho zapłacił wysoką cenę parokrotnego ograniczenia wolności: rodzice oddali go do szpitala psychiatrycznego, gdzie poddano go elektrowstrząsom (to doświadczenie opisuje w książce Weronika postanawia umrzeć, dzięki której powstał projekt ustawy zakazującej nieuzasadnionych hospitalizacji psychiatrycznych w Brazylii). Dwukrotnie był też zatrzymywany przez ówczesną dyktaturę wojskową (trwającą od 1964 do 1985 roku). Pierwszy raz w 1969 roku, gdy wraz ze swoją dziewczyną i dwójką przyjaciół wracał z Paragwaju, gdzie pojechali na mecz reprezentacji Brazylii w piłce nożnej. Do drugiego zatrzymania doszło 28 maja 1974 roku w najstraszniejszym okresie dyktatury: Paulo Coelho został najpierw aresztowany przez tajną policję DOPS, a tuż po zwolnieniu został porwany z taksówki wiozącej go do domu, ponownie zatrzymany i torturowany. W artykule dla amerykańskiej gazety „The Washington Post” napisał: „Nie wiem, ile minęło czasu, ile sesji tortur – czasu w piekle nie sposób liczyć w godzinach – słyszę pukanie do drzwi i każą mi założyć na głowę kaptur […]. Prowadzą mnie do małego pomieszczenia pomalowanego na czarno, z bardzo mocną klimatyzacją. Jest straszliwie zimno. Wyłączają światło. Tylko ciemność, przenikliwe zimno i syrena, która wyje non stop. Zaczynam wariować. Pukam do drzwi „lodówki” (dowiedziałem się później, że tak się nazywa), ale nikt nie otwiera. Mdleję. Kilka razy odzyskuję i tracę przytomność, i w pewnym momencie myślę, że lepiej umrzeć, niż zostać tutaj”.

W 1980 roku Paulo Coelho poślubił artystkę Christinę Oiticicę, która zaprojektowała okładki jego pierwszych książek. Mieszkają razem w Genewie. W latach 80. oboje założyli i prowadzili w Rio de Janeiro wydawnictwo Shogun. W 2014 roku stworzyli fundację ich imienia, która, oprócz innych działań, wspiera Solar Menino de Luz, pracę społeczną w kompleksie faweli Pavão-Pavãozinho i Cantagalo. W 2021 roku, kiedy wniosek o dotację rządową dla Festival de Jazz do Capão został odrzucony z powodów politycznych, Fundacja Paula Coelho i Christiny Oiticica sfinansowała festiwal muzyczny w miasteczku, położonym w parku narodowym Chapada Diamantina w stanie Bahia. W lipcu tego samego roku zapowiedziano filmową adaptację książki Alchemik, w której angielski aktor Sebastian de Souza wcieli się w rolę Santiago.